Blozende engeltjes laten Kurzaal van Grand Hotel Amrâth Kurhaus weer stralen

Ze zijn weer te bewonderen! Na ruim 100 jaar zijn de engeltjes die de hoofdrol spelen in de plafondschilderingen die de koepel van de Kurzaal sieren, weer in volle glorie aan de oppervlakte gebracht. Afgestoft en opgefrist geven de engelen met hun blozende wangetjes opnieuw prominent acte de présence in de beroemde Kurzaal en vrolijken zij in stille aanwezigheid elk muzikaal optreden, zakelijk of feestelijk samenzijn met hun aanwezigheid op.

Koepeldécor

In de afgelopen maanden zijn de originele plafondschilderingen in de koepel van de zuidzijde van de Kurzaal gerestaureerd.  Eind vorig jaar leken de engeltjes letterlijk hun vleugeltjes te hebben uitgeslagen toen een wapperend geluid een concert in de Kurzaal verstoorde. Dit geluid bleek afkomstig te zijn van één van de losgelaten schilderijdoeken dat onderdeel is van het imposante koepeldécor. Een nadere blik wees uit dat de meer dan 100 jaar oude doeken op meerdere plekken scheuren en beschadigingen vertoonden. De zonder subsidie bekostigde restauratie wordt in meerdere fases uitgevoerd; zo zullen in de komende jaren ook de schilderingen aan de noord-, oost- en westzijde worden aangepakt waarvoor afstemming met Monumentenzorg Den Haag heeft plaatsgevonden.

Nico van Hoeck

De immense schilderingen zijn van de hand van de Brusselse kunstenaar Niko van Hoeck en dateren uit 1904. Bij het vervaardigen van de schilderijen werd hij bijgestaan door een staf van 30 knechten. Binnen een maand waren alle schilderingen af. De grote centrale schildering aan de zuidzijde stelt De Vrede voor. Op de doeken op de andere zijden worden Neptunus, de jacht en muziek verbeeld. Voor de schilderingen hebben vast mensen model gestaan. Zoals mogelijk de zeemeerminnen, de geliefde of minnares van de schilder. De liefde en vrolijkheid die de personen uitstralen op de afbeeldingen is aanstekelijk.

Engelachtige taferelen

Na schoonmaak en gedurende het restauratieproces lijkt de zon te zijn doorgebroken op de schilderingen. Bij een vergelijking van de doeken voor en na het restauratieproces is duidelijk te zien dat door het wegvallen van de vergeling en het schoonmaken de heldere blauwe lucht weer zichtbaar is. De mollige en veelal blote kinderfiguurtjes hebben weer een levendige blos op de wangen. Hun stralende lach en ontwapenende blik nemen u mee in de onbezorgdheid en het plezier van weleer. Zij badderen en spelen vrolijk in zee. Ze doen denken aan de feestende engeltjes uit het logo van Amrâth Hôtels.

Restauratieproces

Aan Restauratie Studio Peter Willemse uit Leiden is opdracht verstrekt de eerste doeken, waarvan de afmeting in lengte varieert van 1,40 tot 8,40 meter, te restaureren. De restauratie behelst het demonteren van de doeken van de frames, het restaureren van de schilderingen en het opnieuw monteren. De doeken worden door Peter Willemse eerst zorgvuldig schoongemaakt waarna de scheuren worden hersteld. Vervolgens worden ze van de achterzijde bedoekt met Belgisch linnen waarbij dit wordt vast gestreken met strijkijzers. Waar nodig wordt geretoucheerd en uiteindelijk worden de doeken voorzien van een nieuwe vernislaag die zorgt voor diepte en een rijkere kleurschakering. Daarmee komt alles weer ultiem tot leven. De lijsten worden geschuurd, hersteld en weer verguld. De lijsten gaan hierdoor weer sprankelen en vormen een prachtig kleurcontrast met de doeken; het spel tussen de lijst en het schilderij komt weer helemaal terug.

Bijzondere vondsten

Bij het demonteren van de eerste doeken op 15 juni 2020 zijn enkele bijzondere vondsten gedaan. Zo werd rechts onderin te midden van de spelende engeltjes een markant personage opgemerkt, veel te volwassen voor een putto oftewel mollig kinderfiguurtje. Het vermoeden is dat dit een zelfportret van de schilder N. van Hoeck is, als het ware zijn signering op het doek. Daarnaast werd er in één van de driehoekige schilderijen, tussen de lijst en het doek geschoven, een stukje papier gevonden met hier op een nummer (K.78096). Nader onderzoek wijst uit dat het een hoekje van een Frans bankbiljet van 10 Francs is, een biljet dat gedrukt is in de periode 1916-1941. Naar alle waarschijnlijkheid is het stukje papier als tijdscapsule bewust achtergelaten in de omlijsting van het doek.